Πέμπτη 27 Αυγούστου 2015

[κεφ.21] Το βάθαιμα της γενικής κρίσης του καπιταλισμού ύστερα απο το δεύτερο παγκόσμιο πόλεμο


1. Στην περίοδο του δεύτερου παγκοσμίου πολέμου, ιδίως ύστερα από την απόσπαση των λαϊκοδημοκρατικών κρατών της Ευρώπης και της Ασίας από το κεφαλαιοκρατικό σύστημα, άρχισε να ξετυλίγεται το δεύτερο στάδιο της γενικής κρίσης του καπιταλισμού. Με το σχηματισμό των δύο αντίθετων στρατοπέδων στο διεθνή στίβο διασπάστηκε η εννιαία καθολική παγκόσμια αγορά και σχηματίστηκαν  δύο παράλληλες αγορές: η αγορά των χωρών του σοσιαλιστικού στρατοπέδου και η αγορά των χωρών του κεφαλαιοκρατικού στρατοπέδου. Περιορίστηκε πολύ  η σφαίρα δράσης των κυριότερων κεφαλαιοκρατικών χωρών - των ΕΠΑ, της Αγγλίας,της Γαλίας- στις παγκόσμιες πηγές. Στις κεφαλαιοκρατικές χώρες μεγαλώνουν οι δυσκολίες πούλησης και η χρόνια υποαπασχόληση των επιχειρήσεων.

2. Ένα από τα σπουδιαότερα αποτελέσματα του δεύτερου παγκοσμίου πολέμου ήταν η έντονη όξυνση της κρίσης του αποικιακού συστήματος του ιμπεριαλισμού. Με την καινούργια άνοδο του αγώνα στις αποικίες και στις εξαρτημένες χώρες άρχισε η διάλυση του  αποικιακού συστήματος, αποσπάστηκαν η Κίνα και ορισμένες άλλες χώρες από το παγκόσμιο σύστημα του ιμπεριαλισμού.

Δευτέρα 24 Αυγούστου 2015

[κεφ.20] Η γενική κρίση του καπιταλισμού

1. Η γενική κρίση του καπιταλισμού είναι ολόπλευρη κρίση του παγκόσμιου κεφαλαιοκρατικού στυστήματος στο σύνολό του. Η κρίση αυτή αγκαλιάζει τόσο την οικονομία όσο και την πολιτική . Στη βάση της βρίσκεται η ολοένα εντεινόμενη αποσύνθεση του παγκόμσιου οικονομικού συστήματος  του καπιταλισμού, από τη μια μεριά, κι η αυξανόμενη οικονομική ισχύ των χωρών που αποσπάστηκαν από τον καπιταλισμό, από την άλλη.

2. Η γενική κρίση του καπιταλισμού εκτείνεται σε ολόκληρη την ιστορική περίοδο, που περιεχόμενό της είναι η κατάρευση του του καπιταλισμού και η νίκη του σοσιαλισμού σε παγκόμια κλίμακα. Η γενική κρίση του καπιταλισμού άρχισε την περίοδο του πρώτου παγκόσμιου πολέμου και ιδίως ύστερα από την απόσπαση της Σοβιετικής Ένωσης από το κεφαλαιοκρατικό σύστημα.

Παρασκευή 21 Αυγούστου 2015

[κεφ.19] Ιστορική θέση του ιμπεριαλισμού


1. Ο ιμπεριαλισμός είναι ιδιαίτερο και τελευταίο στάδιο του καπιταλισμού. Ο ιμπεριαλισμός είναι: α)μονοπωλιακός καπιταλισμός, β)καπιταλισμός που σαπίζει ή παρασιτικός καπιταλισμός, 3) καπιταλισμός που πεθαίνει, παραμονή της σοσιαλιστικής  επανάστασης.

2. Το σάπισμα και ο παρασιτισμός του καπιταλισμού βρίσκουν την έκφρασή τους στην παρεμπόδιση της τεχνικής προόδου και της ανάπτυξης των παραγωγικών δυνάμεων από τα μονοπώλια, στη  μετατροπή μιας σειράς αστικών χωρών σε κράτη εισοδηματίες, που ζουν από την εκμετάλλευση των λαών των αποικιών και των εξαρτημένων χωρών, στο ξεφάντωμα του μιλιταρισμού, στο μεγάλωμα της παρασιτικής κατανάλωσης της αστικής τάξης, στην αντιδραστική εσωτερική και εξωτερική πολιτική  των ιμπεριαλιστικών κρατών, στην εξαγορά από την αστική τάξη των ιμπεριαλιστικών χωρών ενός ολιγάρισμου ανώτερου στρώματος της εργατικής τάξης. Το σάπισμα του καπιταλισμού δυναμώνει εξαιτερικά την εξαθλίωση της εργατικής τάξης και των εργαζόμενων μαζών της αγροτιάς.

Πέμπτη 20 Αυγούστου 2015

[κεφ.18] Το αποικιακό σύστημα του ιμπεριαλισμού


1. H ασύδοτη εκμετάλλευση των αποικιών και των μισοαποικιών είναι ένας από τους σπουδαιότερους όρους ύπαρξης του σύγχρονου καπιταλισμού. Τα ανώτατα κέρδη των μονοπωλίων συνδέονται αδιάρηχτα με την εκμετάλλευση των αποικιών και των μισοαποικιών σαν αγορών πούλησης, πηγών πρώτων υλών, σφαιρών τοποθέτησης κεφαλαίων, πηγών φτηνής εργατικής δύναμης. Ο ιμπεριαλισμός, καταστρέφοντας  τις προκεφαλαιοκρατικές μορφές παραγωγής κι επιταχύνοντας  την ανάπτυξη των κεφαλαιοκρατικών σχέσεων, επιτρέπει μόνο μια τέτοια ανάπτυξη της οικονομίας των αποικιών και των εξαρτημένων χωρών που να μην τους δίνει τη δυνατότητα να αποκτήσουν οικονομική αυτοτέλεια και ανεξαρτησία. Οι αποικίες αποτελούν εξαρτήματα των μητροπόλεων για την προμήθεια αγροτικών προϊόντων και πρώτων υλών.

Κυριακή 16 Αυγούστου 2015

[κεφ.17] Ο Ιμπεριαλισμός - Ανώτατο στάδιο του καπιταλισμού


1. Ο ιμπεριαλισμός ή μονοπωλιακός καπιταλισμός είναι το ανώτατο και τελευταίο στάδιο ανάπτυξης του κεφαλαιοκρατικού τρόπου παραγωγής. Το πέρασμα από τον προμονοπωλιακό καπιταλισμό στο μονοπωλιακό καπιταλισμό συντελέστηκε στη διάρκεια  του τελευταίου τρίτου του 19ου αιώνα. Ο ιμπεριαλισμός διαμορφώθηκε οριστικά στις αρχές  του 20ου αιώνα.

2. Τα βασικά οικονομικά γνωρίσματα του ιμπεριαλισμού είναι:

Σάββατο 1 Αυγούστου 2015

[κεφ.16] Οι οικονομικές κρίσεις


1. Οι οικονομικές κρίσεις είναι κρίσεις υπερπαραγωγής. Αιτία  των κρισεων είναι η αντίθεση ανάμεσα στον κοινωνικό χαρακτήρα  της παραγωγής και στην ατομική κεφαλαιοκρατική μορφή ιδιοποίησης των προϊόντων της εργασίας. Οι μορφές εκδήλωσης της αντίθεσης αυτής  είναι:  α) η αντίθεση ανάμεσα στην οργάνωση της παραγωγής μέσα στα πλαίσια των χωριστών κεφαλαιοκρατικών επιχειρήσεων και στην αναρχία της παραγωγής σε όλη την κοινωνία β) η αντίθεση ανάμεσα στην τεράστια αύξηση των παραγωγικών δυνατοτήτων του καπιταλισμού και στο σχετικό περιορισμό της αγοραστικής δύναμης των εργαζόμενων μαζών.
Η βασική αντίθεση του καπιταλισμού εκδηλώνεται στον ταξικό ανταγωνισμό ανάμεσα στο προλεταριάτο και στην ατική τάξη.

2. Η περίοδος  από την αρχή μια κρίσης ως την αρχή της επόμενης ονομάζεται κύκλος. Ο κύκλος αποτελείται από τις εξής φάσεις: κρίση, ύφεση, αναζωογόνηση, άνοδος. Υλική βάση της περιοδικότητας των κεφαλαιοκρατικών κρίσεων είναι η περιοδική ανανέωση του πάγιου κεφαλαίου. Με τις βιομηχανικές κρίσεις συνυφαίνονται οι αγροτικές κρίσεις, που διακρίνονται για τον παρατεταμένο χαρακτήρα τους  εξαιτίας του μονοπωλίου της ατομικής ιδιοκτησίας  της γης και της εξαιρετικά μεγάλης καθυστέρησης της αγροτικής οικονομίας στον καπιταλισμό.

Τρίτη 28 Ιουλίου 2015

[κεφ.15] Η αναπαραγωγή του κοινωνικού κεφαλαίου


1. Οι κυκλικές κινήσεις των ατομικών κεφαλαίων στο σύνολό τους αποτελούν την κίνηση του κοινωνικού κεφαλαίου. Κοινωνικό κεφάλαιο είναι η μάζα των ατομικών κεφαλαίων στην αλληλοσύνδεσή τους.

2.  Το συνολικό προϊόν της κεφαλαιοκρατικής κοινωνίας διαιρείται σύμφωνα με την αξία του σε σταθερό κεφάλαιο, μεταβλητό κεφάλαιο και υπεραξία, και σύμφωνα με τη φυσική μορφή του -σε μέσα παραγωγής και είδη κατανάλωσης. Όλη η κοινωνική παραγωγή χωρίζεται σε δύο υποδιαιρέσεις: πρώτη υποδιαίρεση είναι η παραγωγή μέσων παραγωγής και δεύτερη υποδιαίρεση η παραγωγή ειδών κατανάλωσης. Το πρόβλημα της πραγματοποίησης συνίσταται στο πως θα βρεθεί για το κάθε μέρος του κοινωνικού προϊόντος, και σύμφωνα με την αξία του και σύμφωνα με την υλική μορφή του, ένα άλλο μέρος του προϊόντος που να το αντικατασταίνει στην αγορά.

Κυριακή 26 Ιουλίου 2015

[κεφ.14] Το εθνικό εισόδημα


1. Στην κεφαλαιοκρατική κοινωνία το εθνικό εισόδημα είναι το μέρος εκείνο του συνολικού κοινωνικού προϊόντος, στο οποίο ενσαρκώνεται η νέα αξία που δημιουργήθηκε. Το εθνικό εισόδημα δημιουργείται στου κλάδους της υλικής παραγωγής με την εργασία της εργατικής τάξης, καθώς και με την εργασία των αγροτών και των χειροτεχνών. Στη φυσική του μορφή το εθνικο εισόδημα είναι όλος ο όγκος των παραγμένων ειδών κατανάλωσης και το μέρος εκείνο των μέσων παραγωγής που προορίζεται για τη διεύρυνση της παραγωγής. Στον καπιταλισμό σημαντικό μέρος του ικανού για εργασία πληθυσμού όχι μόνο δε δημιουργεί εθνικό εισόδημα, μα ούτε καν συμμετέχει στην κοινωνικά ωφέλιμη εργασία.

2. Στον καπιταλισμό η διανομή του εθνικού εισοδήματος γίνεται για των πλουτισμό των εκμεταλλευτριών τάξεων. Μικραίνει το μερίδιο των εργαζομένων τάξεων στο εθνικό εισόδημα, ενώ μεγαλώνει το μερίδιο των εκμεταλλευτριών τάξεων.

Πέμπτη 23 Ιουλίου 2015

[κεφ.13] Η γαιοπρόσοδος. Οι αγροτικές σχέσεις στον καπιταλισμό.


1. Το κεφαλαιοκρατικό καθεστώς στη γεωργία χαρακτηρίζεται από το γεγονός ότι: α) το συντριπτικά μεγαλύτερο μέρος της γης είναι συγκεντρωμένο στα χέρια μεγάλων γαιοκτημόνων, που εκμισθώνουν τη γη  β) οι κεφαλαιοκράτες μισθωτές γης  ασκούν  το νοικοκυριό τους με βάση την εκμετάλλευση μισθωτών εργατών γ) υπάρχει η ατομική ιδιοκτησία της πολυπληθούς τάξης των μικρών και μεσαίων αγροτών στα  μέσα παραγωγής, μαζί και στη γη. Η αγροτική οικονομία των αστικών χωρών παρά την ανάπτυξη του καπιταλισμού, εξακολουθεί να είναι σε σημαντικό βαθμό κατατεμαχισμένη ανάμεσα στους μικρούς και μεγάλους ιδιοκτήτες αγρότες, που τους εκμεταλλεύονται οι κεφαλαιοκράτες και οι τσιφλικάδες.

2. Η κεφαλαιοκρατική γαιοπρόσοδος είναι το μέρος εκείνο της υπεραξίας που δημιουργούν οι μισθωτοί εργάτες στην αγροτική οικονομία, το οποίο αποτελεί πλεόνασμα πάνω από το μέσο κέρδος και πληρώνεται από τον κεφαλαιοκράτη-ενοικιαστή γης για το δικαίωμα χρήσης της γης. Η ύπαρξη  της καφαλαιοκρατικής γαιοπροσόδου οφείλεται στην ύπαρξη δύο ειδών μονοπωλίου. Το μονοπώλιο της κεφαλαιοκρατικής οικονομίας στη γη προκύπτει από το γεγονός ότι η γη είναι περιορισμένη και πιασμένη από χωριστά νοικοκυριά και έχει σαν συνέπεια η τιμή παραγωγής των αγροτικών εμπορευμάτων να καθορίζεται από τους χειρότερους όρους παραγωγής. Το πρόσθετο κέρδος που παίρνεται από τις καλύτερες γαίες  ή από την πιο παραγωγική δαπάνη κεφαλαίου , αποτελεί τη διαφορική γαιοπρόσοδο. Το μονοπώλιο της ατομικής ιδιοκτησίας της γής,με τη χαμηλή οργανική σύνθεση του κεφαλαίου  στη γεωργία σε σχέση με τη σύνθεση του κεφαλαίου στη βιομηχανία, γεννά την απόλυτη γαιοπρόσοδο. Με  την ανάπτυξη του καπιταλισμού μεγλώνουν οι διαστάσεις όλων των ειδών  της γαιοπροσόδου, αυξάνει η τιμή της γης, που αποτελεί την κεφαλαιοποιημένη γαιοπρόσοδο.

Σάββατο 18 Ιουλίου 2015

[κεφ.12] Εμπόριο, πίστη και χρηματική κυκλοφορία


1. Το εμπορικό κεφάλαιο εξυπηρετεί την κυκλοφορία του βιομηχανικού κεφαλαίου. Το εμπορικό κέρδος είναι μέρος της υπεραξίας που παραχωρεί ο βιομήχανος στον έμπορο. Η εκμετάλλευση από το εμπορικό κεφάλαιο των μισθωτών του, του δίνει τη δυνατότητα να ιδιοποιείται ένα μέρος της υπεραξίας που δημιουργήθηκε στην παραγωγή. Το εμπορικό κεφάλαιο εκμεταλλεύεται τους εργάτες και τα άλλα στρώματα των εργαζομένων σαν αγοραστές ειδών κατανάλωσης. Με την ανάπτυξη του κεφαλαιοκρατικού εμπορίου αυξάνουν τα μη παραγωγικά έξοδα στη σφαίρα της κυκλοφορίας. Το εξωτερικό εμπόριο στον καπιταλισμό είναι ένας από τους τρόπους οικονομικής υποδούλωσης των βιομηχανικά λιγότερα αναπτυγμένων χωρών από τι πιο αναπτυγμένες, βιομηχανικές κεφαλαιοκρατικές Δυνάμεις.

2. Πιστωτικό κεφάλαιο είναι το χρηματικό κεφάλαιο που ο ιδιοκτήτης του το παραχωρεί για ένα διάστημα στον κεφαλαιοκράτη ένταντι αμοιβής με τη μορφή τόκου. Ο τόκος είναι το μέρος εκείνο του κέρδους του βιομήχανου κεφαλαιοκράτη που το παραχωρεί στον ιδιοκτήτη του πιστωτικού κεφαλαίου.

Παρασκευή 17 Ιουλίου 2015

[κεφ.11] Μέσο κέρδος και τιμή παραγωγής


1. Το κέρδος είναι η υπεραξία, παρμένη στη σχέση της προς το τοποθετημένο στην παραγωγή κεφάλαιο, και  που εξωτερικά παρουσιάζεται σαν γέννημα όλου του κεφαλαίου. Το ποσοστό του κέρδους είναι  η σχέση της μάζας της παραγμένης υπεραξίας  πρός όλο το κεφάλαιο εκφρασμένη σε ποσοστά.

2. Ο εσωκλαδικός συναγωνισμός έχει σαν αποτέλεσμα οι τιμές των εμπορευμάτων να καθορίζονται όχι από την ατομική, αλλά  από την κοινωνική αξία αυτών των εμπορευμάτων. Ο διακλαδικός συναγωνισμός έχει σαν αποτέλεσμα τη μετάγγιση κεφαλαίων από τον ένα κλάδο σε άλλο, το σχηματισμό του μέσου ποσοστού κέρδους στα πλαίσια όλης της κεφαλαιοκρατικής παραγωγής.
Με βάση το νόμο του μέσου ποσοστού κέρδους πραγματοποιείται η κατανομή της εργασίας και των μέσων παραγωγής ανάμεσα  στους διάφορους κλάδους της κεφαλαιοκρατικής παραγωγής.

Πέμπτη 16 Ιουλίου 2015

[κεφ.10] Κυκλική κίνηση και κυκλοφορία του κεφαλαίου


1. Κάθε  ατομικό βιομηχανικό κεφάλαιο διαγράφει μια αέναη κυκλική κίνηση που αποτελείται από τρία στάδια. Στα τρία αυτά στάδια αντιστοιχούν τρεις μορφές του βιομηχανικού κεφαλαίου : η χρηματική, η παραγωγική και η εμπορευματική, που διαφέρουν μεταξύ τους ανάλογα με τις λειτουγίες του.

2. Η κυκλική κίνηση του κεφαλαίου, παρμένη όχι σαν χωριστή πράξη μα σαν περιοδικά ανανεωμένο προτσές, ονομάζεται κυκλοφορία του κεφαλαίου. Ο χρόνος κυκλοφορίας του κεφαλαίου αποτελεί το άθροισμα του χρόνου παραγωγής και του χρόνου που το κεφάλαιο βρίσκεται στη σφαίρα της κυκλοφορίας. Το σπουδαιότερο μέρος του χρόνου παραγωγής είναι η περίοδος εργασίας.

Τετάρτη 15 Ιουλίου 2015

[κεφ.9] Η συσσώρευση του κεφαλαίου και η εξαθλίωση του προλεταριάτου


1. Αναπαραγωγή είναι  η διαρκής ανανέωση, η αέναη επανάληψη του προτσές της παραγωγής. Απλή αναπαραγωγή θα πει ανανέωση της παραγωγής στις ίδιες διαστάσεις. Διευρυμένη αναπαραγωγή θα πει ανανέωση της παραγωγής με αυξημένες διαστάσεις. Για  τον καπιταλισμό είναι χαρακτηριστική η διευρυμένη αναπαραγωγή, που διακόπτεται από περιόδους κρίσεων, στις οποίες η παραγωγή πέφτει. Η διευρυμένη κεφαλαιοκρατική αναπαραγωγή αποτελεί διαρκή ανανέωση και βάθεμα των σχέσεων εκμετάλλευσης.

2. Στον καπιταλισμό η διευρυμένη αναπαραγωγή προϋποθέτει τη συσσώρευση κεφαλαίου. Συσσώρευση του κεφαλαίου είναι η προσθήκη μέρους της υπεραξίας στο κεφάλαιο, ή η μετατροπή υπεραξίας σε κεφάλαιο. Η κεφαλαιοκρατική συσσώρευση οδηγεί στην αύξηση  της οργανικής σύνθεσης του κεφαλαίου, δηλ. στη γρήγορη αύξηση του σταθερού κεφαλαίου  σε σύγκριση με το μεταβλητό κεφάλαιο. Στην  πορεία  της  κεφαλαιοκρατικής αναπαραγωγής συντελείται η συγκέντρωση και η συγκεντροποίηση του κεφαλαίου. Η μεγάλη παραγωγή έχει αποφασιστικά πλεονεκτήματα απέναντι στη μικρή και χάρη σε αυτό το γεγονός οι μεγάλες και πολύ μεγάλες επιχειρήσεις εκτοπίζουν και υποτάσσουν όχι μόνο τους μικροπαραγωγούς, μα και τις λιγότερο μεγάλες κεφαλαιοκρατικές επιχειρήσεις.

Τρίτη 14 Ιουλίου 2015

[κεφ.8] Ο μισθός εργασίας


1. Στην κεφαλαιοκτατική κοινωνία ο μισθός εργασίας είναι η χρηματική έκφραση της αξίας της εργατικής δύναμης, η τιμή της, που παρουσιάζεται σαν τιμή της εργασίας. Ο μισθός εργασίας συγκαλύπτει τη σχέση της κεφαλαιοκρατικής εκμετάλλευσης, γεννώντας την απατηλή επίφαση πως τάχα πληρώνεται όλη η εργασία του εργάτη, ενώ στην πραγματικότητα ο μισθός εργασίας είναι μόνο η τιμή της εργατικής του δύναμης.

2. Οι  βασικές μορφές του μισθού εργασίας είναι το χρονομίσθιο και ο μισθός με το κομμάτι (αποκοπή). Στο χρονομίσθιο  το μέγεθος του μισθού του εργάτη εξαρτιέται από το χρόνο που εργάζεται. Στο μισθό με  αποκοπή, το μέγεθος  του  μισθού  του εργάτη καθορίζεται από την ποσότητα των ειδών που παράγει. Οι κεφαλαιοκράτες, για να αυξήσουν την υπεραξία, χρησιμοποιούν διάφορα ιδροκοπικά συστήματα μισθού εργασίας, που επιφέρουν τεράστια αύξηση της εντατικότητας της εργασίας και επιταχύνουν τη φθορά της εργατικής δύναμης.

Δευτέρα 13 Ιουλίου 2015

[κεφ.7] Κεφάλαιο και υπεραξία. Ο βασικός οικονομικός νόμος του καπιταλισμού.


1. Στο κεφαλαιοκρατικό καθεστώς βάση τω σχέσεων παραγωγής είναι η κεφαλαιοκρατική ιδιοκτησία στα μέσα παραγωγής, που χρησιμοποιείται για την εκμετάλλευση των μισθωτών εργατών. Ο καπιταλισμός είναι η εμπορευματική παραγωγή στην ανώτατη βαθμίδα της ανάπτυξής της, όπου και η εργατική δύναμη γίνεται εμπόρευμα. Επειδή στον καπιταλισμό η εργατική δύναμη είναι εμπόρευμα έχει αξία και αξία χρήσης. Η αξία  του εμπορεύματος εργατική δύναμη καθορίζεται από την αξία των μέσων ύπαρξης που απαιτούνται για τη συντήρηση του εργάτη και της οικογενείας του. Η αξία  χρήσης του εμπορεύματος εργατική δύναμη συνίσταται στην ιδιότητά του να είναι πηγή αξίας και υπεραξίας.

2. Υπεραξία είναι  η αξία  που δημιουργεί  ο  εργάτης με την εργασία του, πάνω από την αξία της εργατικής του δύναμης και που την ιδιοποιείται δωρεάν ο κεφαλαιοκράτης. Ο νόμος  της  υπεραξίας είναι ο βασικός νόμος του καπιταλισμού.

Κυριακή 12 Ιουλίου 2015

[κεφ.6] Μηχανική περίοδος του καπιταλισμού


 1. Το πέρασμα  από τη μανουφακτούρα  στη μεγάλη βιομηχανία σήμαινε βιομηχανική επανάσταση. Τεράστια σημασία  για  το πέρασμα στη μηχανική βιομηχανία είχαν: η εφεύρεση της ατμομηχανής, η βελτίωση του τρόπου τήξης των μετάλλων και η κατασκευή μηχανών που παράγουν μηχανές. Η μηχανή κατακτούσε  τον ένα τομέα της παραγωγής εμπορευμάτων μετά  τον άλλο.

2. Με  την ανάπτυξη του καπιταλισμού συντελείται το προτσές της κεφαλαιοκρατικής εκβιομηχάνισης των σπουδαιότερων χωρών της Ευρώπης και της Αμερικής. Η κεφαλαιοκρατική εκβιομηχάνιση αρχίζει συνήθως  από την ανάπτυξη της ελαφριάς βιομηχανίας. Στην εκβιομηχάνιση των κεφαλαιοκρατικών χωρών μεγάλο ρόλο παίζουν η καταλήστευση  των αποικιών  και των νικημένων χωρών, καθώς και τα υποδουλωτικά δάνεια. Η καιφαλαιοκρατική εκβιομηχάνιση βασίζεται στην εκμετάλλευση της μισθωτής εργασίας και εντείνει την καταστροφή των πλατιών μαζών της αγροτιάς και των χειροτεχνών. Οδηγεί στην  παραπέρα ανάπτυξη του καταμερισμού εργασίας, ολοκληρώνει το χωρισμό της βιομηχανίας από τη γεωργία, οξύνει την αντίθεση ανάμεσα  στην πόλη και στο χωριό.

Σάββατο 11 Ιουλίου 2015

[κεφ.5] Κεφαλαιοκρατική απλή παραγωγή και μανουφακτούρα


1. Το πρώτο στάδιο  της ανάπτυξης της κεφαλαιοκρατικής παραγωγής στη βιομηχανία είναι  η κεφαλαιοκρατική απλή συνεργασία, που γεννιέται  από τη μικροεμπορευματική παραγωγή.  Η κεφαλαιοκρατική απλή συνεργασία είναι  μορφή παραγωγής, στηριγμένη στην εκμετάλλευση από ένα ξεχωριστό κεφαλαιοκράτη ενός λίγο-πολύ σημαντικού αριθμού ταυτόχρονα αποσχολούμενων μισθωτών εργατών, που εκτελούν ομοιογενή εργασία. Η κεφαλαιοκρατική  απλή συνεργασία εξασφάλιζε οικονομία μέσων παραγωγής, δημιουργούσε νέα κοινωνική παραγωγική δύναμη της εργασίας, ελάττωνε τις δαπάνες εργασίας κατά μονάδα  του παραγόμενου προϊόντος. Τα  αποτελέσματα της αύξησης της παραγωγικής δύναμης της κοινωνικής εργασίας τα ιδιοποιούνταν δωρεάν οι κεφαλαιοκράτες.

2. Το δεύτερο στάδιο ανάπτυξης της κεφαλαιοκρατικής παραγωγής στη βιομηχανία είναι η μανουφακτούρα. Η μανουφακτούρα  είναι μεγάλη κεφαλαιοκρατική παραγωγή που βασίζεται στην τεχνική του χεριού και στον καταμερισμο της εργασίας ανάμεσα  σε μισθωτούς εργάτες. Ο μανουφακτουρικός  καταμερισμός της εργασίας ανέβασε σημαντικά την παραγωγικότητα της εργασίας , ταυτόχρονα όμως σακάτευε το μισθωτό  εργάτη, καταδικάζοντάς τον σε εξαιρετικά μονόπλευρη ανάπτυξη. Η μανουφακτούρα δημιούργησε  τις απαραίτητες προϋποθέσεις για το πέρασμα στη μεγάλη μηχανική βιομηχανία.

3. H ανάπτυξη της εμπορευματικής παραγωγής οδηγεί στην αποσύνθεση της  αγοράς. Ένα ολιγάριθμο ανώτερο στρώμα του χωριού περνάει στις γραμμές της αστικής τάξης, σημαντικές μάζες της αγροτιάς περνάνε στις γραμμές του προλεταριάτου  της πόλης και του χωριού. Μεγαλώνει η μάζα της φτωχολογιάς. Καταστρέφεται  το πλατύ ενδιάμεσο στρώμα της μεσαίας αγροτιάς. Η αποσύνθεση της αγροτιάς υποσκάπτει τις βάσεις του συστήματος της ξεπληρωμής με δουλιά. Οι τσιφλικάδες περνούν ολοένα και περισσότερο από την αγγαρεαιακή οικονομία στην κεφαλαιοκρατική.

4. Η εσωτερική αγορά δημιουργείται από την ανάπτυξη του ίδιου του καπιταλισμού. Η διεύρυνση της εσωτερικής αγοράς σήμαινε αύξηση της ζήτησης μέσων παραγωγής και μέσων συντήρησης. Η μανουφακτούρα, που βασίζεται σε καθυστερημένη τεχνική και στη δουλειά με το χέρι, δεν ήταν σε θέση να ικανοποιήσει την αυξημένη ζήτηση εμπορευμάτων της βιομηχανικής παραγωγής. Γεννήθηκε η ανάγκη του περάσματος στη μηχανική βιομηχανία.

Πέμπτη 9 Ιουλίου 2015

[κεφ.4] Εμπορευματική παραγωγή, εμπόρευμα και χρήμα


1. Αφετηρία της εμφάνισης του καπιταλισμού  στάθηκε  η απλή εμπορευματική παραγωγή των χειροτεχνών και των αγροτών. Η απλή εμπορευματική παραγωγή, διαφέρει από την κεφαλαιοκρατική, κατά το  ότι βασίζεται  στην  προσωπική εργασία του  εμπορευματοπαραγωγού. Ταυτόχρονα στη  βάση  της είναι ομοιότυπη με την κεφαλαιοκρατική παραγωγή, εφόσον στηρίζεται  στην ατομική ιδιοκτησία των μέσων  παραγωγής. Στον καπιταλισμό, όπου όχι μόνο  τα προϊόντα  της  εργασίας, αλλά  και  η εργατική δύναμη γίνεται εμπόρευμα, η εμπορευματική  παραγωγή  αποκτά κυρίαρχο, καθολικό χαρακτήρα.

2. Το εμπόρευμα  είναι  προϊόν που έχει παραχθεί  για την ανταλλαγή. Αποτελεί, από τη μια μεριά  αξία  χρήσης και από την άλλη  αξία. Η εργασία  που δημιούργησε το εμπόρευμα έχει διπλό χαρατήρα. Συγκεκριμένη εργασία είναι  η εργασία που ξοδεύεται με καθορισμένη μορφή. Η εργασία  αυτή  δημιουργεί την αξία  χρήσης του εμπορεύματος. Αφηρημένη εργασία είναι το ξόδεμα ανθρώπινης εργατικής δύναμης γενικά. Η εργασία  αυτή  δημιουργεί  την αξία του εμπορεύματος.

Τετάρτη 8 Ιουλίου 2015

[κεφ.3] Ο φεουδαρχικός τρόπος παραγωγής


1. H φεουδαρχία γεννήθηκε πάνω  στο έδαφος της διάλυσης της δουλοκτητικής κοινωνίας και της αποσύνθεσης της αγροτικής κοινότητας των φυλών που κατάκτησαν τα δουλοκτητικά κράτη. Στις χώρες όπου δεν υπήρχε δουλοκτητικό καθεστώς, η φεουδαρχία γεννήθηκε πάνω στο έδαφος  της αποσύνθεσης του πρωτόγονου κοινοτικού καθεστώτος. Η αριστοκρατία των γενών και οι πολέμαρχοι των φυλών άρπαξαν στα χέρια τους μεγάλες εκτάσεις γης και τις μοίρασαν στους έμπιστούς τους. Συντελέστηκε η βαθμιαία δουλοπαροικοποίηση των αγροτών.

2. Βάση των σχέσεων παραγωγής της φεουδαρχικής κοινωνίας ήταν η ιδιοκτησία του φεουδάρχη πάνω στη γη και η όχι πλέρια ιδιοκτησία του πάνω στον εργαζόμενο της παραγωγής, το δουλοπάροικο αγρότη. Παράλληλα με τη φεουδαρχική ιδιοκτησία υπήρχε η ατομική ιδιοκτησία του αγρότη και του χειροτέχνη, που στηριζόταν στην προσωπική εργασία. Η εργασία  των δουλοπάροικων αγροτών ήταν η βάση της ύπαρξης της φεουδαρχικής κοινωνίας. Η δουλοπάροικη εκμετάλλευση εκφραζόταν στο γεγονός ότι οι αγρότες ήταν υποχρεωμένοι να εκτελούν αγγαρείες προς όφελος του του φεουδάρχη ή να του πληρώνουν δοσίματα  σε είδος και σε χρήμα. Η δουλοπάροικη εξάρτηση ήταν τόσο βαριά για τον αγρότη που συχνά δε διέφερε και πολύ από τη δουλεία. Ωστόσο το καθεστώς της δουλοπαροικίας ξάνοιγε ορισμένες δυνατότητες ανάπτυξης των παραγωγικών δυνάμεων, επειδή ο αγρότης μπορούσε ορισμένο μέρος του χρόνου να εργάζεται στο δικό του νοικοκυριό και είχε κάποιο υλικό συμφέρον από τη δουλειά.


Τρίτη 7 Ιουλίου 2015

[κεφ.2] Ο δουλοκτητικός τρόπος παραγωγής



1. Ο  δουλοκτητικός τρόπος  παραγωγής εμφανίστηκε χάρη  στην ανάπτυξη  των παραγωγικών δυνάμεων  της  κοινωνίας, την εμφάνιση  του υπερπροϊόντος, τη γέννηση  της ατομικής  ιδιοκτησίας στα μέσα  παραγωγής, μαζί και στη  γη, και  χάρη  στην ιδιοποίηση  του υπερπροϊόντος από τους ιδιοκτήτες των μέσων παραγωης.
Η δουλεία  είναι  η  πρώτη  και  η πιο ωμή μορφή εκμετάλλευσης ανθρώπου  από άνθρωπο. Ο δούλος ήταν απόλυτη  και απεριόριστη ιδιοκτησία  του κυρίου του. Ο  δουλοκτήτης μπορούσε  να διαθέσει  όπως ήθελε  όχι  μόνο την εργασία του δούλου, μα και τη ζωή  του.

2. Με  την εμφάνιση  του δουλοκτητικού καθεστώτος γεννήθηκε  για πρώτη φορά  το κράτος. Το κράτος προέκυψε από τη διάσπαση της κοινωνίας  σε ανειρήνευτα εχθρικές τάξεις, σαν μηχανή για την καταπίεση της εκμεταλλευόμενης πλειοψηφία της κοινωνίας από την εκμεταλλεύτρια μειοψηφία.

[κεφ.1] Ο πρωτόγονος κοινοτικός τρόπος παραγωγής

1. Χάρη στην εργασία  οι άνθρωποι ξεχώρισαν από  τον κόσμο  των ζώων και εμφανίστηκε  η ανθρώπινη  κοινωνία. Διακριτικό γνώρισμα  της ανθρώπινης  εργασίας είναι  η κατασκευή εργαλείων παραγωγής.

2. Οι  παραγωγικές  δυνάμεις  της πρωτόγονης  κοινωνίας  βρίσκονταν σε  εξαιρετικά  χαμηλό επίπεδο, τα  εργαλεία  παραγωγής  ήταν  στο  έπακρο πρωτόγονα. Το  γεγονός  αυτό  επέβαλλε  την ανάγκη της συλλογικής   εργασίας, της κοινωνικής ιδιοκτησίας στα μέσα παραγωγής και της ίσης διανομής. Στο πρωτόγονο κοινοτικό καθεστώς δεν υπήρχε περιουσιακή ανισότητα και  ατομική ιδιοκτησία στα μέσα παραγωγής, δεν  υπήρχαν  τάξεις  και  εκμετάλλευση. Η κοινωνική ιδιοκτησία  στα μέσα  παραγωγής ήταν  περιορισμένη  μέσα  σε  στενά πλαίσια:  αποτελούσε ιδιοκτησία μικρών κοινοτήτων, που ήταν λίγο-πολύ απομονωμένες η μιά  από την άλλη.

Αναρτήσεις με ετικέτα "Πολιτική Οικονομία"

Οι  αναρτήσεις  με ετικέτα  "Πολιτική Οικονομία" , είναι τα  σύντομα  συμπεράσματα  απο  ένα  παλιό βιβλίο που έπεσε  στα  χέρια  μου  με τίτλο : "Πολιτική Οικονομία"  της  Ακαδημίας  Επιστημών της ΕΣΣΔ και  έτσι  όπως αναφέρονται  τα  συμπεράσματα  αυτά  στο  τέλος του κάθε κεφαλαίου.